Gravitasyon, Çoklu Boyutlar, Minik Kara Delikler

Evrendeki dört temel kuvvet arasında kütleçekim belki de en tuhaf olanıdır. Dört temel kuvvet içerisinde, yüzlerce milyonlarca ışık yılı mesafede bile etkili olabilen tüm her şeyi bir arada tutabilen en etkin kuvvettir. Ufak mesafelerde ise tıpkı güneş sistemimiz bir arada tuttuğu gibi bir arada tutarak tam bir kral konumundadır. Buna rağmen ufak bir mıknatıs bile bu kuvveti rahatlıkla yenebiliyor. Neden aynı zamanda bu kadar zayıf? Fizikçiler bunu uzun zamandır çözemeye çabalıyor.

İşte bu noktada ilginç bir teoride çoklu boyutlar ve gravitasyon bir araya geliyor. Teoride kütleçekim diğer boyutlara akarak ya da dağılarak kendi boyutumuzda tam güçte hissedemediğimizden bahsediyor. Derhal bul şunu. Daha alt boyutlarda kütleçekim kuvvetinin enerjisinin azaldığını borulardan akan sularla gösteriyordu). Aynı zamanda bu hipoteze göre boyutlar değişik şekillerde olabiliyor. Bir düşünceye göre bu boyutlar atomlardan bile daha küçükken başka bir düşünceye göre bizim atomlarımızla aynı büyüklükte ama bir üstümüzde yer alıyor. Eğer bu doğru ise karanlık madde gibi bilinmeyenleri de açıklayabilir.

Kütleçekim eğer daha yüksek boyutlardan bizim boyutumuza doğru bir akış içerisindeyse ve her bir boyuttan aşağı doğru inerken gücü zayıflıyorsa -ki daha yüksek boyutlarda daha güçlü demektir- kütleçekimin asıl kuvveti başka boyutlara dağılmış olabilir. Bu aynı zamanda görünmeyen ama kütleçekimini hissettiğimiz karanlık maddeye de bir açıklama getirebilir yani karanlık madde aslında kütleçekimin diğer boyutlardaki ayak izleri olabilir.

Problem işte burada oluşuyor. Bunun için öncelikle diğer boyutları ispatlamamız gerekiyor. Bunu ispatlayabilmenin şu an en kolay yöntemi ise diğer boyutlara ait parçacıkları keşfedebilmek. Böyle bir parçacığa örnek ise Kaluza Klein Durumları teorisinde anlatılmıştır. Normalde atomlar yüksek ve düşük enerji durumlarına sahiptir, parçacıklar ise düşük ve yüksek kütle durumlarına sahiptir. Kaluza Klein durumundaki bir parçacık ise normal bir parçacıktan daha yüksek bir kütleye sahiptir. Bu teori hakkında daha detaylı bir araştırma tavsiye ederim veya bir ara aklıma eserse bu teori hakkında da yazı yazabilirim. Bu teoride 5 boyutlu uzaydan söz ediliyor mesela.

Başka bir test etme yöntemi ise bir boyuttan diğer boyuta kütleçekim kayması gözlemleyebilmektir. Bunun içinse bilim insanları bir takım parçacıkları yüksek hızlarda çarpıştırırlar ve geriye kalan enkazda kayıp kütleyi ararlar. Teoride bu kayıp kütle diğer boyuta kaymış kütleçekimi ifade eder.

Bir diğer yöntem ise laboratuvarda kendi kara deliklerimizi üretmek. Elbette bunlar minik kara delikler olacak ve yaşam süreleri ise 10 üzeri -27 saniye olacak. O kadar da korkunç değil. Dünyamızı yutmaz yani. Bunu üretebilecek elimizdeki tek cihaz ise büyük hadron çarpıştırıcısı. Bilim insanları bu kara deliğin yapısı hakkında inceleme yaparak diğer boyutlar hakkında bilgi sahibi olabilirler.