Meteorlar, Asteroidler ve daha fazlası

Güneş sistemi içerisinde bilinen objelerin noktalı gösterimi.

Bu resim güneş sisteminde bilinen kuyruklu yıldız, asteroid ve benzer şeylerin noktalı olarak gösterimidir. Turuncu olanlar küresel çapta hasar verebilecek olanlar mavi olanlar ise daha küçük alanlarda hasar verebilecek olanlardır. Dünya yörüngesi ise yeşil bir çizgi olarak gösterilmiştir.

15 Ocak 2013’te dünya atmosferine giren ve Rusya üzerinde patlayan meteor 500 kilotonluk bir enerji salmıştır. Bu enerji 30 adet hiroşimaya atılan atom bombasının enerjisine denktir. Şok dalgası ise yaklaşık 1.000 kişinin yaralanmasına ve 100.000 evin camlarının kırılmasına sebep olmuştur (Bu sayıya okullar, hastaneler, ofis binaları dahil değildir).

21 Ocakta bilim insanları meteorun parçalarının toplandığını onayladılar. İlk parça 17 metre büyüklüğünde ve 10.000 ton ağırlığında. Diğer parçalar ise bir kaçı hariç 7 mm boyutunda. Meteorun atmosferdeki patlaması onu bir çok küçük parçalara ayrılmasına sebep oldu. Akla gelen ilk soru “Geldiğini nasıl göremedik?”.

Teknolojinin de belli limitleri var. Eğer belli bir miktardan küçükse onu tespit edemiyoruz. Hiç uyarı, farkındalık, hazırlık yok. Sadece çarpmadan önceki gökyüzündeki parlaklık ile aniden farkına varabiliriz. Ama böyle bir çarpışmanın az olduğunu biliyoruz. Böyle bir çarpışmanın ortalama 100 yılda bir olduğu tahmin ediliyor. Ve bu biraz rahatlatıcı. Tabi bu rahatlık ta ki potansiyel tehlikeli asteroidleri araştırıncaya kadar sürüyor.

Potansiyel Tehlikeli Asteroidler (Potentially Hazardous Asteroids – PHAs) yörüngesi dünyaya 8 milyon km yakınına yaklaşabilen asteroidleri kapsıyor. Bunlar dünyanın atmosferini geçip yeryüzüne erişebilecek kadar büyükler. Bu asteroidler bölgesel olabileceği gibi küresel çapta yıkımlara da sebep olabilirler. Nasa NEOWISE şu ana kadar 4.700 adet tespit yapmış bulunmakta. Resimde onlar turuncu olarak renklendirilmiştir. Her ne kadar korkutucu gözükse de dünyanın yörüngesi oldukça büyük ve çoğunlukla geçip gidiyorlar.

Dünyaya çok yakın objelere bir bakış.

Resimdeki mavi yörüngelerin hepsi 20.000den fazla 100 metreden büyük Dünya-Yakın objeleridir (ear-Earth Objects NEOs). Bu büyüklükteki asteroidlerin dünyaya çarpması halinde küresel çapta yıkımlara sebep olacaktır. Özellikle yanlış bir bölgeye çarparsa ölüm sayısı korkunç seviyelerde olacaktır. Üstelik bu keşfin var olanın sadece yüzde 20si ya da 30u olduğu düşünülüyor.

Kaynak:

From Quarks To Quasars-Meteors, Asteroids, and Other Terrifying Things