VST Üçgen Gökadası’nı Görüntüledi

ESO’nun Şili’de bulunan VLT Tarama Teleskopu (VST) Messier 33 gökadasının güzelce ayrıntılandırılmış bir görüntüsünü yakaladı. Parlak yıldız kümeleri ve gaz ve toz bulutları ile dolu olan bu yakın sarmal, gökadamız Samanyolu’na en yakın ikinci büyük gökada. Bu yeni görüntü bu nesneye ait şimdiye kadar alınmış en detaylı geniş-alan görüntüsüdür ve sarmal kollarda parıldayan kırmızı gaz bulutlarını açık bir şekilde göstermektedir.

Messier 33, bilinen diğer adıyla NGC 598, küçük kuzey gökküresi takımyıldızlarından Üçgen doğrultusunda yaklaşık üç milyon ışık-yılı uzaklıkta yer almaktadır. Çoğunlukla Üçgen Gökadası olarak bilinmektedir ve ilk kez Fransız kuyruklu-yıldız avcısı Charles Messier tarafından Ağustos 1764’te gözlenmiştir. Bu nesneyi göze çarpan bulutsu ve yıldız kümelerini listelediği deftere 33 numara olarak kaydetmiştir. Bununla birlikte, sarmal gökadayı ilk kez kendisi değil, büyük olasılıkla 100 yıl kadar önce Sicilyalı gökbilimci Giovanni Battista Hodierna tespit etmiştir.

Üçgen Gökadası kuzey gökküresinde bulunmasına rağmen, ESO’nun Şili’deki Paranal Gözlemevi’nin güney noktasından görülebilmektedir. Bununla birlikte, gökyüzünde fazla yükseğe çıkamamaktadır. Bu görüntü, görüş alanı dolunayın iki katı kadar geniş olan son teknoloji ürünü 2.6-metre ayna çaplı VLT Tarama Teleskopu (VST) tarafından alınmıştır. Görüntünün son hali için, birçok poz üst üste eklenmiştir, bunlardan bazıları özellikle sarmal kollarda kırmızı gaz bulutlarını belirgin hale getiren, parıldayan hidrojen ışığını geçiren özel filtrelerle alınmış görüntülerdir.

Messier 33’ün Daha Geniş Açıdan Görüntüsü

Messier 33’ün sarmal kollarındaki çoğu yıldız oluşum bölgeleri arasında dev bulutsu NGC 604 öne çıkmaktadır. Yaklaşık 1500 ışık-yılı genişliğindeki çapı ile bu, bilinen en büyük ve yakın salma bulutsulardan biridir. Kendisinden daha ünlü — ve çok daha yakın — Avcı Bulutsusu’nun görünür kısmından 40 kat daha geniş bir alana yayılmaktadır.

Üçgen Gökadası, aralarında Samanyolu, Andromeda ve daha küçük 50 kadar gökadanın bulunduğu Yerel Küme gökadalarının en büyük üçüncü üyesidir. Oldukça açık ve karanlık bir gecede bu gökada çıplak gözle görülebilmektedir ve herhangi bir optik yardım almadan görülebilecek en uzak gökcismi olarak nitelendirilmektedir. Sabırlı olanlar için görüş koşulları uzun dönemde daha iyi olacak: gökada bize doğru saatte 100 000 kilometre hızla ilerlemeye devam ediyor.

Bu güzel yeni görüntüye yakından bakmak sadece gökadanın sarmal kollarındaki yıldız oluşum bölgelerinin ayrıntılı incelenmesini değil, ayrıca sayısız yıldızın arkasında saçılmış olan daha uzak gökadaların zengin manzarasını ve NGC 598’in ışıldayan yıldızlarını da gözler önüne seriyor.

Daha fazla bilgi

Avrupa Güney Gözlemevi ESO, Avrupa’daki en önemli hükümetler-arası gökbilim kuruluşudur ve dünyanın en üretken gökbilim gözlemevidir. 15 ülke tarafından desteklenmektedir: Avusturya, Belçika, Brezilya, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Finlandiya, Almanya, İtalya, Hollanda, Portekiz, İspanya, İsveç, İsviçre ve İngiltere. Tasarıma, inşaya ve önemli bilimsel keşiflere olanak sağlayan güçlü yer tabanlı gözlem faaliyetlerine odaklanan iddialı bir program yürütmektedir. ESO ayrıca gökbilim araştırmalarında teşvik edici ve düzenleyici bir dayanışma konusunda öncü bir rol oynamaktadır. ESO Şili’nin Atacama Çölü bölgesinde benzeri olmayan üç adet birinci sınıf gözlem yerleşkesi işletmektedir: La Silla, Paranal ve Chajnantor. ESO Paranal’da dünyanın en gelişmiş optik gökbilim gözlemevi olan Çok Büyük Teleskop’u (Very Large Telescope), ve iki tarama teleskopu işletmektedir. Kırmızı ötesi gözlem teleskopu VISTA dünyanın en büyük tarama teleskopudur ve VLT tarama teleskopu (VST) ise sadece görünür ışıkta gökyüzünü taramak için tasarlanan dünyanın en büyük teleskopudur. ESO var olan en büyük gökbilim projesi ve devrimsel gökbilim teleskopu ALMA’nın Avrupalı ortağıdır. ESO şu anda “gökyüzünü izleyen dünyanın en büyük gözü” olacak 39-metre ayna çaplı Avrupa Aşırı Büyük optik/yakın kırmızı ötesi Teleskopu, E-ELT’yi inşa etmeyi planlıyor.

ESO Basın Bültenlerinin çevirileri ESO Bilim Toplum Ağı’nda (ESON) bulunan ESO üyesi ve diğer ülkelerdeki bilim toplum uzmanları ve bilim iletişimcileri tarafından gerçekleştirilmektedir. ESON Türkiye çeviri ekibinde Ankara Üniversitesi (Ankara), Çağ Üniversitesi (Mersin), Başkent Üniversitesi (Ankara), İstanbul Üniversitesi (İstanbul), İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi (İzmir) ve Max Planck Yer-Ötesi Fiziği Enstitüsü’nden (Almanya) uzman kişiler yer almaktadır.