Posts

Php Ders 5 – Koşullar

Programlamada koşullar, belirttiğimiz durumların gerçek (true) olması veya olmaması (false) halinde çalışacak kodları belirlemek için kullanılır.

If/Else/ElseIf

If, parantezin içerisindeki koşul true ise belirtilen işlemi ve eğer gene belirtilirse false olması durumda belirtilen işlemi yapan kurgudur. Kullanımı aşağıdaki gibidir;

if( Koşul ) {
işlem
} elseif ( Başka Bir Koşul) {
işlem
} else {
işlem
}

<?php
define("TAM_ISMI_KULLAN", FALSE);

$isim = "Erhan";
$soyad = "Kılıç";

if(TAM_ISMI_KULLAN == TRUE){ // (Burada oluşturduğumuz sabitin true'ya eşit olması koşulu belirtmişiz. Eğer bir eşitlik koşulu koymasak bile koşul parantezinin içine koyduğumuz değişken, sabit veya başka bir şeyin true'ya eşit olup olmamasına bakar Php. 
    $tamisim= $isim. " " . $soyad; // Burada ise eğer tam ismi kullan sabitimiz true ise isim ve soyad değişkenlerini birleştirmektedir.
} else{ // Else kullanımı zorunlu değildir.
    $tamisim = $isim; // Eğer true değilse ki değil, sadece isim değişkeni ile tamisim değişkenini oluşturuyoruz.
}

echo "Herkese Merhaba!!";
 echo $isim;
?>

Bazen ise koşulumuzda olumsuz olduğu durumları belirtmek isteyebiliriz. Yukarıdaki örneği geliştirirsek eğer TAM_ISIM_KULLANMA sabiti oluşturup bu sabitin false olduğu durumlarda çalışacak bir kod yazmak isteyebiliriz. O zaman aşağıdaki gibi bir işlem yaparız;

<?php
define("TAM_ISMI_KULLANMA", FALSE);

$isim = "Erhan";
$soyad = "Kılıç";

if(!TAM_ISMI_KULLANMA){ // (Burada ise başına ! işareti koyarak false olduğu durumu koşul olarak belirtiyoruz. Temelde şu şekilde de yapabilirdik: if(TAM_ISMI_KULLANMA == FALSE). Aslında false eşitliği arasak bile koşul false olduğu için Php bunu true olarak algılayıp gerekli işlemi gerçekleştirmektedir. False olması koşulu koyduk ve false olduğunda koşulumuz true oluyor.
    $tamisim = $isim;
} else{
    $tamisim= $isim. " " . $soyad;
}

echo "Herkese Merhaba!!";
echo $isim;
?>

Switch/Case

Switch/Case ise if‘den farklı olarak belirttiğimiz koşullar listesinden birisi çalışırsa geçerli kodları çalıştıracaktır. Mesela bir değişkenimizin olabileceği koşul durumları 2-3’ten fazla ise, if ile yazmaya kalkışırsak bir çok elseif yazmak zorunda kalırız. Switch/Case ile bir çok koşulu daha rahat oluşturabiliriz.

Kullanım yapısı;

switch (n) { // n burada koşul durumlarının sorgulanacağı şeydir. Herhangi bir şey olabilir.
case label1:
      kodlar
break; // break kullanmamızın sebebi eğer koşul doğru olup kodlar çalışsa bile Php diğer koşulların doğru olup olmadığını test etmeye devam etmesinden dolayı çıkış yapmasını sağlamaktır.
case label2:
      kodlar
break;
case label3:
      kodlar
break;

default: // default ise hiç bir koşul gerçekleşmediğinde çalışacak kodları belirlemek için kullanılır. Zorunlu değildir.
      kodlar
}

Örnek;

<?php

$islem = "toplama";
 $a = 1;
 $b = 10;

switch ($islem) {
    case 'toplama':
        echo $a + $b;
        break;
    case 'bölme':
        echo $a / $b;
        break;
    case 'çarpma':
        echo $a * $b;
        break;
    case 'çıkarma':
        echo $a - $b;
        break;
}

?>

 

Php Ders 4 – Operatörler

Binary

Bu operatör işlemleri büyüktür, küçüktür işlemlerini kapsamaktadır. “<“, “<=”, “>”, “>=” operatörleri ile kullanılmaktadır.

<?php
var_dump(1 < 10); // TRUE değeri verir.
var_dump(5 > 5); // FALSE değeri verir.

Ternary

Bu operatör eşitlik kontrol etme işlemlerini kapsamaktadır.

“==” operatörü değerlerin eşit olup olmadığını kontrol eder. Mesela string 1 değeri ile integer 1 değeri için TRUE değeri döndürür.

“===” operatörü değerlerin yanında veri tiplerinin de eşit olup olmadığını kontrol eder. String 1 değeri ile integer 1 değeri için FALSE değeri döndücektir.

<?php
var_dump("1" == 1); // TRUE değeri verir.
var_dump("10" === 10); // FALSE değeri verir. Çünkü veri tipleri eşit değil.

Concatenation

Verileri birleştirme operatörüdür. “.” operatörü kullanılır.

<?php
$isim = "Erhan";
$soyad = "Kılıç";
var_dumo($isim . " " . $soyad); // "Erhan Kılıç" değeri döndürecektir.

Arithmetic

Aritmetik işlemler için kullanılan operatörlerdir.
“+” operatörü integer verileri matematiksel olarak toplar, string verileri birleştirir.
“-“ operatörü integer verileri matematiksel olarak birbirinden çıkarır.
“/” operatörü integer verileri matematiksel olarak birbirine böler.
“*” operatörü integer verileri matematiksel olarak birbiriyle çarpar.
“%” operatörü integer verilerin birbirine bölümünden kalanı verir. Mesela 10%2 işleminden 0 değerini, 10%3 işleminden 1 değerini verir.
“++” operatörü integer veririnin 1 sayı artmasını sağlar.

<?php
var_dump(10+5); // 15 değeri döndürecektir.
var_dump("10"+"5"); // 105 değeri döndürecektir.
var_dump(10-5); // 5 değeri döndürecektir.
var_dump(10/2); // 5 değeri döndürecektir.
var_dump(10*2); // 20 değeri döndürecektir.
var_dump(10%4); // 2 değeri döndürecektir.
var_dump(10++); // 11 değğeri döndürecektir.

Casting

Veri tiplerini belirlemekte kullanılan operatörlerdir. “int”, “string”, “bool” operatörleri kullanılır.

<?php
$int = (int)"10"; // String 10 olan veriyi integer 10 yapar.
$string = (string)255; // İnteger 255 olan veriyi string 255 yapar.
$boolean = (bool)"bool"; // String veriyi TRUE'ya yani 1'e çevirir.

Assignments

Atama operatörleridir. Bir değişkenin içeriğini belirlerken ya da değiştirirken kulanılır. “=”, “+=”, “.=” operatörleri kullanılır.

<?php
$degisken = "deger";
$degisken += " birleştirme";
$degisken .= ", ikinci birleştirme";

Mantıksal Operatörler

Türkçe olarak ve, veya anlamındaki operatörlerdir. “&&”, “AND”, “||”, “OR” operatörleri kullanılır.

<?php
$a = TRUE;
$b = TRUE;
$c = FALSE;

var_dump ($a and $b); // true sonucu döner.
var_dump ($a && $c); // false sonucu döner.
var_dump($a or $b || $c); // true sonucu döner.

Sonraki Ders: Php Ders 5 – Koşullar

Php Ders 3 – Veri Tipleri

Php’de, diğer dillerde de olduğu gibi, verinin farklı türleri vardır. Bu veri türlerinin değişik kullanım alanları vardır.

  • Integer: “Tüm Numaralar”
  • Float: “4.2 gibi sayılar”
  • String: “Metinler”
  • Array: “Diziler birden fazla data tiplerini bulundurabilir.”
  • Boolean: “İkili değer sistemidir. True, False gibi.”
  • Constant: “Değiştirilemez sabitlerdir.”
  • Objeler: “OOP sisteminin objeleridir.”

Integer

Sayılardır. Bu verilerle matematiksel işlemler yapılabilir.

<?php
$degisken1 = 5;
$degisken2 = 10;
echo $toplam = $degisken1 + $degisken2;
?>

String

Metinlerdir. Yazı olarak her şey kullanılabilir. İçerisindeki sayılarla matematiksel işlemler yapılamaz. Bu veride toplama işlemi yaparsak yan yana koyma işlemi yapacaktır. Mesela 1+1 yaparsak sonucu 11 olacaktır. String veri içerisinde html kodları yazabiliriz. Bunu html kodlarını yazdırmak için de kullanabiliriz.

<?php
$string = "<p>Merhaba Dünya</p>";
echo $string;
?>

Float

Bu veri tipi ise ondalıklı sayılardır.

<?php
$float = 1.5;
?>

Boolean (Bool)

Sadece yanlış (false) ya da doğru (true) değerleri alabilen veri tipidir. 1 doğru, 0 yanlış, boş yanlış ve verinin içeriği boşluk karakteri bile olsa dolu ise doğru tanımı almaktadır Php’de. Mesela isset() fonksiyonu içine konulan şeyin var olup olmadığını kontrol ederken empty() fonksiyonu ise içinde veri var mı yok mu diye kontrol eder.

<?php
$booltrue = TRUE;
$booltrue2 = 1;
$booltrue3 = "Merhaba Dünya";
$boolfalse = False;
$boolfalse2 = 0;
$boolfalse3 = "";

Constants

Bu veriler değiştirilemez sabitlerdir. Bir defa tanımını yaparsınız ve bir daha o tanımdan başkasına değiştirilemez. İsimleri büyük harf olmak zorundadır.

<?php
define("ISIM", "Erhan");
echo ISIM;
?>

Array

Diziler içerisinde birden fazla veri taşıyabilen bir veri türüdür. İçerisinde istediğimiz sayıda veri koyabiliriz. Değişik tanımlamaları vardır.

<?php
$array = array("Erhan", "Kılıç", 1987, false);

Bir diğer eleman tanımlama yöntemi ise aşağıdaki gibidir. Bu yöntemde en son sıraya veri eklemektedir.

$array[] = "Nasılsınız";

Dizinin içindeki verilere ise anahtarları ile ulaşabiliriz. Dizilerde verilerin yerini temsil eden anahtarlar 0’dan başlar. Mesela ilk dizimizdeki ilk veriye ulaşmak için aşağıdaki gibi hareket ederiz;

<?php
echo $array[0];

Associative Array

Bu dizide ise anahtarları kendimiz belirliyoruz.

<?php
$array = array(
"isim" => "Erhan",
"soyad" => "Kılıç",
"yas" => 28
);
 
echo "İsim: " . $array["isim"] . "<br/>Soyad: " . $array["soyad"];

Sonraki Ders: Php Ders 4 – Operatörler

Php Ders 2 – Değişkenler

Değişkenin en basit tanımı, istediğimiz verileri saklı tutması için kullanılan yapılardır. Boş bardağa benzetebilirsiniz. Bardağa ne istersek onu koyabiliriz.

Php‘de değişenlerin isimleri $ işareti ile başlar. İsimde türkçe karakter, boşluk, tire (-), özel karakterler kullanamayız. Örnek bir değişken tanımlama yapalım;

<?php
$isim = "Erhan";
$yer = "Türkiye";
$tam_isim ="Erhan Kılıç";
$isim = $tam_isim;
$yil = 2015;
?>
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<title>Erhan Kılıç</title>
</head
<body>
<h1><?php echo $isim ?></h1>
<h3>Location: <?php echo $yer ?></h3>
</body>
</html>

Php‘de kodlarımızın sonuna (;) işareti koyarız. Bu o satırda kodun sonlandığını gösterir. Tabi aynı satırda farklı kodlar yazabiliriz. Örneğimizde görüldüğü üzere değişkenlere istediğimiz şekilde tanımlama yapabiliyoruz. Birbirlerine eşitleme yapabiliyoruz. Sayı tanımlaması yaparken tırnak işaretine ihtiyaç duymuyoruz. Bir sonraki dersimizde veri tiplerini anlatacağım. O vakit daha detayına inmiş olacağız.

Kod yazdıkça ve çalışmamız büyüdükçe, hangi kodu ne amaçlı yazdığımızı hatırlamak ve başkasının da okumasını kolaylaştırmak için yorum yazabiliriz. Yorumlar Php yorumlayıcı tarafından es geçilen yazılardır. İçerisinde Php kodu bile olsa es geçecektir. Örnek olarak yorum olan kodlar yazalım;

<?php
// Bu benim ismim.
$isim = "Erhan";
 
// $yer = "Türkiye";
/* Yer: Türkiye
bla bla bla
*/
$tam_isim ="Erhan Kılıç";
$isim = $tam_isim;
?>

Tek bir satırı yorum yapmak için başına (//) koymamız yeterlidir. Birden fazla satırı yorum yapmak için ya her satırın başına (//) koymalıyız ya da daha kolay olan bir yöntemi uygularız. Başına (/*) işareti, sonuna ise (*/) işareti koyarız.

Php‘de çalışma şekli yukarıdan aşağıya doğrudur. Yani yukarıda bir değişkene değer verdikten sonra aşağıda başka bir değer verdiğimizde, değişkenin son içeriği aşağıda verdiğimiz değerdir. Ama o değeri verdiğimiz satıra kadar olan kısımda ilk değer geçerlidir.

Php‘de satırlardaki boşluklar da görmezden gelinmektedir. Yani iki satır arasındaki boşluklar Php için bir anlam ifade etmemektedir. Fakat aşağıdaki gibi değişken tanımlamalarında boşluklar için aynı durum geçerli değildir.

<?php
$degisken = " Merhaba ";
?>

Sonraki Ders: Php Ders 3 – Veri Tipleri

PHP Ders 1 – PHP Nedir?

Php sunucu taraflı çalışan bir programlama dilidir. 1995 yılında yayınlanmıştır ve o zamanki açılımı (Kişisel Web Sayfası) Personal Home Page’dir. Şimdi ise açılımı Hypertext Preprocessor.

Sunucu taraflı çalışan demek, Html içine entegre edilmiş kodların istemcinin (tarayıcı vs) isteklerini sunucu tarafından işledikten sonra istemciye html olarak sunmaktır. İşlem tam olarak aşağıdaki gibidir;

Server-Vs-Client

Bilgisayarımız ile sunucuya bir istek (HTTP Request) göndeririz. Sunucu bu isteğe cevap vermeden önce isteğin olduğu sayfadaki Php kodlarını çalıştırır ve sonucunu bir Html sayfa olarak bize gönderir. Biz de tarayıcımızda görüntüleriz.

İlk örneğimizi yapalım;

<body>
<p>
Hello <?php echo "World"; ?>
</p>
</body>

<?php tagı Php kodlarının başladığını belirtir. ?> ise Php kodların bittiğini belirtir. Echo kodumuz ise ekrana tırnak işaretleri arasındakini yazdırmaya yarar. Echo “World”; yazdığımızda sayfa önizlemesinde Hello World gözükür. Php kodları gözükmez. Sayfa kaynağında da gözükmez. Çünkü sunucu Php kodunu işler ve Html kodu olarak istemciye geri dönüş yapar.

Php kodlarını gene php uzantılı dosyalarda çalıştırabiliriz. Aynı zamanda, sunucunun, Php dilini yorumlayabilmesi için, Php‘nin yüklü olması gerekmektedir.

Php çalışma ortamı oluşturmak için bilgisayarınıza php yüklemeniz gerekmektedir. Php yüklediğinizde, yazdığınız kodları terminalden çalıştırabilecek durumda olursunuz. Mesela “php program_dosyasi.php” gibi bir komutla çalıştırabilirsiniz. Fakat php, web ortamında çalışmak için uygun olduğundan, web sayfalarını görüntülemek için web sunucusu kurmanız gerekmektedir. Windows ortamı için XAMPP kurmanızı tavsiye ederim. İnternette kurulumu ile ilgili bir sürü kaynak bulabilirsiniz. Eğer ubuntu gibi linux dağıtımı kullanıyorsanız, ubuntu’ya lamp kurulumu yazımı okuyabilirsiniz.

Sonraki Ders: Php Ders 2 – Değişkenler