Şu fotoğrafın güzelliğine bakar mısınız! Satürn’ün halkalarında bir beyzbol topu var gibi gözüküyor değil mi? Çok güzel bir fotoğfraf kesinlikle.
Tethys ya da Saturn III, Satürn’ün orta boylu uydularındandır. G. D. Cassini tarafından 1684 yılında keşfedilmiştir. Adını Yunan mitolojisinde yer alan Tethys’ten almıştır. Buz ve kayadan oluşmuştur. Tethys’in yüzeyi çok parlaktır. Satürn’ün uyduları arasında Enceladus’tan sonra en parlak uydudur.
Resimdeki uydular, astrobiyologlar için güneş sistemindeki en çok tartışılan ve merak edilen uydulardır. Etrafında döndükleri gezegen değil de kendileri potansiye yaşama uygun uydulardır. Jüpitere düzenlenen Galileo ögrevi sırasında, Europa uydusunun sudan oluşan küresel yeraltı okyanusu ve Ganymede uydusunun iç denizleri keşfedildi. Satürn de ise Cassini uydusu sayesinde Enceladus uydusunda gayzerler sayesinde sıcak yeraltı sularının bulunduğunu, dev Titan’da da yoğun atmosferinin altında çok soğuk ama sıvı hidrokarbon göllerini keşfettik.
10 sene önce, 1 temmuz 2004 yılında Cassini uzay aracının ana motorlarının bağlantısı kesildi ve ayrıldı. İşte o anda, roketlerin ateşi kesilip ayrıldığında Cassini insanlığın bir kilometre taşını oluşturdu: Satürn’ün yörüngesine giren ilk uzay aracı oldu.
Cassini için ne desek azdır aslında. Yaptığı keşifler insanlık tarihine altın harflerle kazılabilecek cinsten. Bugünün Satürn’ün yörüngesine girişinin 10. yılı olması nedeniyle onun çektiği binlerce resmin arasından bazılarını paylaşacağım buradan.
Ben hatırlıyorum lisedeyken Bilim-Teknik dergisini okuduğum zamanlar çok sevdiğim zamanlardı. Aslında şimdiki çocuklara baktığımda onları hem şanslı hem de şanssız olarak görüyorum (görende beni 60larını geçmiş zannedecek ama zaman hızlı yapacak bir şey yok). Şanslılar çünkü bize göre çok daha fazla olanağa sahipler ve internette devasa bir bilgiye (çoğu yanlış da olsa) rahatlıkla ulaşabiliyorlar. Ama şanssızlar çünkü benim lisedeyken yaşadığım o heyecanı, hayal dünyasını yaşayamıyorlar. Aslında ben şu anda da yaşayamıyorum onu mesela. Örnek verirsek ben o dergiyi okuduğumda kara deliğin kenarında yürür ve içine bakmaya çalışırdım. Europa uydusunun yüzeyinde yürürdüm ve buzun altında ne var onu merak ederdim. Olmadı orion bulutsusuna giderdim. Hayal dünyamız böyle genişti ve iyi ki o zamanlarda çocukluğumu yaşamışım diyorum.
O zamanlardan anılarımı getirirken şunu da getireyim. O vakitler cassini uzay aracı daha yeni fırlatılacaktı. Yapacakları keşiflerin hayali bile cezbediyordu bizi. Şimdi ise bu heyecanımızda ne kadar haklı olduğumuzu görüyoruz. Bu keşif ise aslında tahmin edilen bir keşifti diyebiliriz.
Güneş sisteminin ikinci büyük gezegeni Satürn’ün uydusu Enceladus’un yüzeyinin altında büyük bir su kütlesi olabileceğine ilişkin işaretler güçleniyor.
Satürn’ün altıncı büyük uydusunun güney kutbunda, “şerit” gibi görünen bölümlerden uzaya fışkıran buzlu maddelerin görüntülenmesi bilim dünyasında heyecan yaratmıştı. Araştırmacılar, Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi NASA’ya ait Cassini uzay aracının uydunun üzerinde uçarken yaptığı ölçümler sayesinde, suyun yerçekimsel sinyallerini tespit etti.
Prof Luciano Iess, BBC’ye açıklamasında “Ölçümlerimiz, Kuzey Amerika’daki Superior Gölü büyüklüğündeki bir su kütlesinin varlığına işaret ediyor” dedi.
Bu İtalya’daki Garda gölünün 245 katı kadar bir su kütlesine karşılık geliyor.
Prof Iess ve ekibinin ulaştığı veriler, 500 kilometre genişliğindeki uydunun, dünyadan sonra mikrobiyal yaşam araştırmaları yapmak için en ideal yer olabileceğini gösteriyor.
Cassini’nin verileri, Enceladus’taki su kütlesinin yüzeyin 40 kilometre altında olduğuna işaret ediyor. Bu, kütlenin kayalık katmanın üzerinde olması anlamına geliyor.
Buzulaltı okyanusunun varlığına ilişkin ilk veriler, Cassini’nin 2005’te uydunun dağınık bir atmosfere sahip olduğunu tespit etmesiyle alınmıştı.
Daha sonraki gözlemlerde, bu atmosferin varlığı, kaplanların çizgilerini andıran şeritlerden yayılan mineral zengini buhara bağlanmıştı.
Cassini, daha sonra bu buharların çok miktarda tuz ve organik molekül içerdiğini belirlemişti.
Zaman akıyor ve benim yoğunluğum yüzünden takip etmem gereken haberler birikip duruyor. Bugün 400’e yakın haber birikmiş bir kaç günde. Paylaşabileceğim güzel fotoğraflar çok. Benim gibi sizin de hoşunuza gideceğinden eminim. Bir ara şu “Bilgi Bolluğunun Getirdiği Bilgisizlik” yazımın ikinci versiyonunu da yazayım. Oraya eklemediğim şeyler olduğunu farkettim.