Posts

Az Duyulan Ama En İlginç Obje – Nötron Yıldızı

Neredeyse tüm astronomi haberlerinde karadelikleri, güneş benzeri yıldızları, devasa büyüklükte yıldızları, bulutsuları, galaksileri, yıldız kümelerini ve bir sürü şeyin haberlerini görürüz. Her biri ilginçtir elbette. Ama onlar kadar ismi pek anılmayan ama hepsinde de daha da ilginç olan bir şey var. Nötron yıldızları. Şunu diyebilirim ki astronomi içerisinde nötron yıldızları benim favorimdir.

Bir yıldızın yaşam evrelerini biliriz. Gezegenimsi bulutsan bir yıldız doğar, füzyon tepkimeleri ile hidrojen atomlarını birleştirir ve en sonunda füzyon yapamayacak duruma geldiğinde ise büyük bir patlama ile dış katmanlarını dışarı savurur. Bu patlamadan geriye üç ihtimal kalır. Beyaz cüce, kara delik hep aşina olduğumuz şeyler. Birisi de nötron yıldızıdır.

Read more

Galaksimiz Yemeğini Hap Olarak Alıyor

Yemek hapları bilim kurgunun en temel konseptidir her zaman. Ama bizim galaksimiz için gerçek olabilir. Galaksiler aslında yıldız üretim fabrikalarıdır. Bizim galaksimiz 8 milyar yıldır yıldız üretiyor. Peki bunun kaynağını nasıl temin ediyor?

Yaşlı yıldızlar öldüğünde gazlarının bir miktarı yıldızlararası uzaya dağılır ama büyük çoğunluğu geride kalan uzun ömürlü cüce yıldızda (beyaz cüce, nötron yıldızı, kara delik) bulunur. Dolasıyla galaksimizin yıldız üretim malzemesini yenilemesi gerekmektedir.

Astronomlar galaksiler arası uzayda bulunan gazlar ile bu açığın kapatıldığını düşünüyorlar. Fakat bir problem var.

Read more

Galaksi Simülasyonu Büyük Uğraşlar Sonucunda Yapılabildi

Evren 0,5 milyar yıl yaşında iken galaksinin durumu. Eflatun renkler soğuk gazı, yeşil renkler sıcak iyonlaşmış gazı, kırmızı renkler ise aşırı sıcak gazları temsil ediyor.

Evren 0,5 milyar yıl yaşında iken galaksinin durumu. Eflatun renkler soğuk gazı, yeşil renkler sıcak iyonlaşmış gazı, kırmızı renkler ise aşırı sıcak gazları temsil ediyor.

Uzun zamandan sonra astronomlar evren tarihi boyunca bir galaksinin gerçek fizik yasaları üzerinde temellenen bir galaksiyi simüle etmeyi başardılar.

Astronomlar uzun zamandır yerçekimi, gaz kimyası ve evrenin evrimi gibi fizik yasalarını dahil ederek bir galaksiyi evrenin yaşı boyunca simülasyon etmeye çalıştılar. Fakat sonuçları her zaman tüm gazlar kısa bir sürede soğuruluyor ve galaksinin merkezine çöküyordu. Galaksi modellemeleri her zaman gözlemlenen galaksilerden daha fazla yıldız üretiyordu ve daha fazla kütleye sahip oluyordu. Ama sonunda eksik parçayı bulabildiler. Yıldızların tepkileri.

Read more

Beyaz Cüceler Ve Evrenin En Büyük Yapısı

Yıldızlar füzyon yakıtlarını tükettikleri vakit içlerine çökmeye başlar ve dış kabuklarını büyük bir patlama ile dışa savurur. Bu da gezegenimsi bulutsuları oluşturur. Merkezde ise yıldızın kütlesinin çoğunu oluşturan çekirdeği kalır. Bu çekirdek dünya büyüklüğündedir ama kütlesi çok fazladır. Aynı zamanda yüzeyindeki yer çekimi dünyaya göre 350.000 kat daha fazladır. Tabi ki nötron yıldızı kadar yoğun olamazlar. Nötron yıldızları da ortalama 10 km büyüklüğündedir ama ondan atomlarınıza ayrılmadan ve nötronlara dönüşmeden bir kaşık çayı kadar madde alabilseydiniz bu maddenin milyarlaca ton ağırlığına geldiğini görecektiniz.

Read more

Yıldızları Uzay Aracı Niyetine Kullanmak

hypervelocity-starsYıldızlararası uzayda yolculuk etmek için uzay aracı üretmektense güneşin kendisini taşımak daha yararlı olabilir. Bu sayede gezegenimiz dahil tüm her şeyimizi de taşımış oluruz. Bazı araştırmacılar çok ileri bir medeniyetin (Medeniyet seviyeleri ile ilgili yazıma buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.)böyle bir işlem yapıyorsa bunu gözlemlemiş olabildiğimizi ya da gözlemleyebileceğimizi iddia ediyor. Bundan önce bir yıldızı nasıl taşırız?

Read more

Herkül A Galaksisi ve Tycho Süpernova Kalıntısı

NASA, ESA, S. Baum ve C. O’Dea (RIT), R. Perley ve W. Cotton (NRAO/AUI/NSF), ve Hubble Heritage Takımı (STScI/AURA)

NASA, ESA, S. Baum ve C. O’Dea (RIT), R. Perley ve W. Cotton (NRAO/AUI/NSF), ve Hubble Heritage Takımı (STScI/AURA)

Bu resimdeki eliptik bir galaksi olan Herkül A (Orjinal ismi 3C 348) galaksisi. Onu farklı kılan şey ise yaydığı radyo dalgaları. Bu galaksi güneşimizden 1 milyon kez daha fazla rado dalgası yayıyor ve Herkül takım yıldızı bölgesinde en göze çarpan obje oluyor (Tabi ki radgo dalgaları ile gözlemlendiğinde).  Resimde merkezdeki beyaz bölge galaksinin kendisi ve gözle görülebilen alanı. İki uçtaki kırmızı bölge ise galaksinin merkezindeki süper kara deliğin oluşturduğu radyo dalgaları.

Read more